Giriş
İnhalasyon yaralanmaları, solunum yollarının duman, sıcak gazlar, toksik buharlar veya kimyasal maddelerle zarar görmesi sonucu ortaya çıkar. Bu tür yaralanmalar, solunum yetmezliğine yol açabilecek ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Erken entübasyon, özellikle solunum yollarının ödem ve tıkanma riski altında olduğu durumlarda hayati önem taşır.
Entübasyon Endikasyonları
İnhalasyon yaralanmalarında entübasyon gerektiren başlıca durumlar şunlardır:
Solunum yollarında ödem ve tıkanma riski: Özellikle nazofarenks, orofarenks ve larenks ödeminin ilerlediği durumlar.
Karbonmonoksit ve siyanid maruziyeti: Hipoksi ve bilinç kaybına neden olabilecek toksik gazlara maruz kalma.
Ciddi hipoksi veya hiperkapni: Pulse oksimetrede sO2 düşüklüğü veya kan gazlarında ciddi bozulma.
Yoğun solunum güçlüğü: Stridor, retraksiyonlar, artmış solunum frekansı gibi belirgin solunum sıkıntıları.
Derin yanıklar ve airway termal hasarı: Özellikle oral ve nazal mukozada belirgin yanıkların varlığı.
Bilinç seviyesinde düşüş (GKS ≤ 8): Koruyucu reflekslerin kaybı nedeniyle aspire riskinin artması.
FIRE SAFE Anımsatıcısı
Entübasyon kararı verirken “FIRE SAFE” anımsatıcısı kullanılabilir:
Facial Burns (Yüz yanıkları)
Inspiratory Stridor (Inspiratuar stridor, hava yolu şişmesi/ödem)
Rapidly Progressive Edema (Hızlı ilerleyen ödem)
Elevated CO Levels (Yüksek karbonmonoksit seviyesi)
Soot in Airway (Havayollarında is varlığı)
Altered Mental Status (Bilinç değişikliği)
Failed Oxygenation (Oksijenizasyonun yetersizliği)
Extensive Thermal Injury (Geniş termal hasar)
Sonuç
İnhalasyon yaralanmalarında entübasyon erken ve doğru zamanda yapılmazsa solunum yollarının ilerleyici tıkanması ölümcül olabilir. Bu nedenle, yukarıda belirtilen endikasyonların ve FIRE SAFE anımsatıcısının klinik karar verme sürecinde kullanılması hayati önem taşır.
